Arbeidsrechtelijke wijzingen per 1 januari 2024

2023 ligt inmiddels achter ons, goede voornemens doen opnieuw hun intreden en allerlei regels veranderen per 1 januari 2024. Welke wijzigingen brengt 2024 op het gebied van arbeidsrecht?

1. STAP-budget vervalt

Het STAP-budget wordt stopgezet als gevolg van bezuinigingsmaatregelen uit de Voorjaarsnota 2023. Met het STAP-budget konden werkenden en werkzoekenden een vergoeding van €1.000,- aanvragen voor scholing en ontwikkeling. Er resteert echter nog een gedeelte van het oorspronkelijke budget. Bijna de helft van dit bedrag, namelijk €74 miljoen, wordt nu ingezet om tijdelijk de SLIM-regeling (Stimuleringsregeling leren en ontwikkelen in mkb-ondernemingen) te verhogen in de periode 2024-2027.

2. Invoering minimumuurloon en indexatie

21 jaar en ouder: vast minimumuurloon

Op 1 januari 2024 is de Wet invoering minimumuurloon in werking getreden, waardoor het verplicht is om werknemers van 21 jaar en ouder ten minste het wettelijk minimumuurloon te betalen. Daarmee verdwijnen de vaste minimum maand-, week- en daglonen. Het minimumuurloon komt voor werknemers van 21 jaar en ouder per 1 januari 2024 uit op €13,27 bruto, wat een stijging van 3,75% ten opzichte van 2023 betekent. Het minimumuurloon wordt elk half jaar geïndexeerd.

Jonger dan 21: aangepaste minimumjeugdlonen

Werknemers jonger dan 21 jaar behouden vanaf 1 januari 2024 aangepaste minimumjeugdlonen per uur, gebaseerd op het ‘oude’ minimummaandloon bij een 36-urige werkweek. Dit resulteert in een hoger loon voor werknemers met een minimumloon die meer dan 36 uur per week werken in 2024.

Voor veel bedrijven en/of cao’s betekent de invoering van het minimumuurloon dat de salarisschalen moeten worden aangepast.

3. Afbouwen 30%-regeling

Het besluit om de 30%-regeling af te bouwen heeft veel aandacht in de media gekregen vanwege de negatieve gevolgen voor met name de kennisintensieve sectoren. De impact ervan is significant. Vanaf 1 januari 2024 zijn er twee belangrijke veranderingen:

De 30%-regeling wordt gemaximeerd tot het bezoldigingsmaximum van €233.000 bruto volgens de Wet normering topinkomens (WNT), geldig voor expats die vanaf 1 januari 2023 gebruikmaken van de regeling. Expats onder de regeling in 2022 worden beschermd tot 2026.
De 30%-regeling wordt geleidelijk afgebouwd: 30% vrijstelling gedurende de eerste 20 maanden, 20% vrijstelling gedurende de volgende 20 maanden, en 10% vrijstelling gedurende de laatste 20 maanden. Expats onder de regeling in 2023 behouden hun oorspronkelijke voorwaarden en zijn uitgesloten van de afbouwregeling.

Er is echter een mogelijkheid dat de afbouwregeling wordt herzien vanwege een in de Eerste Kamer aangenomen motie, waarin de regering wordt verzocht de evaluatie van de 30%-regeling eerder uit te voeren. Het Belastingplan 2025 moet dan een alternatief bevatten met minder negatieve gevolgen voor de economie.

In de tussentijd is het voor ondernemingen met werknemers die gebruikmaken van de 30%-regeling van belang om goed te rekenen, en daarbij de duur van de tewerkstelling in de gaten te houden.

4. Uitbreiding reikwijdte Wet bescherming klokkenluiders

De begin 2023 in werking getreden Wet bescherming klokkenluiders gold al voor werkgevers met ten minste 250, maar per 1 januari 2024 is deze wet ook van toepassing op werkgevers met 50 of meer werknemers. Het betreft zowel werkgevers die actief zijn in het publieke domein als werkgevers in het private domein. Wel is de inwerkingtreden nog maar gedeeltelijk voltooid, want de sanctiemogelijkheden van het Huis voor Klokkenluiders en de wijze van anonieme melding moeten nog verder worden uitgewerkt in een door de regering te nemen Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB).

Het is voor ondernemingen met ten minste 50 werknemers zaak om kennis te nemen van de Wet bescherming klokkenluiders, en eventueel een klokkenluidersregeling op te (laten) stellen.

5. Toetredingsleeftijd pensioenregeling omlaag

Eerder publiceerden wij een stukje over de Wet toekomst pensioenen (Wtp). Als gevolg van deze wet wordt per 1 januari 2024 de toetredingsleeftijd voor pensioenopbouw verlaagd van 21 naar 18 jaar. Pensioenregelingen die nog uitgaan van een toetredingsleeftijd van 21 jaar, moeten dan ook worden aangepast.

6. AOW-leeftijd

Voor de jaren 2024 t/m 2027 is de AOW-leeftijd vastgesteld op 67 jaar. In 2028 zal de pensioenleeftijd worden vastgesteld op 67 jaar en drie maanden. De regering heeft bekendgemaakt dat de AOW-leeftijd in 2029 ongewijzigd blijft, zodat ook voor dat jaar de AOW-leeftijd op 67 jaar en drie maanden blijft.

7. Modelovereenkomsten gebaseerd op vrije vervanging ingetrokken

Op 24 maart 2023 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat Deliveroo-bezorgers werknemers zijn, en dus geen zzp’ers. De beoordeling van een arbeidsrelatie hangt af van alle omstandigheden, waarbij de verplichting tot persoonlijke uitvoering slechts één element is. Deze holistische benadering maakt door de Belastingdienst gebruikte modelovereenkomsten, gebaseerd op vrije vervanging, onbruikbaar. Daarom heeft de Belastingdienst per 1 januari 2024 de goedkeuring van deze modellen ingetrokken. Partijen die deze modellen gebruikten, moesten vóór 1 januari 2024 de arbeidsrelatie opnieuw beoordelen.

8. Geïndexeerde bedragen

Ook in 2024 worden weer een aantal bedragen met een arbeidsrechtelijk belang (omhoog) aangepast:

maximale transitievergoeding verhoogd naar maximaal €94.000 bruto of één jaarsalaris in 2024 (was €89.000 bruto of één jaarsalaris in 2023);
algemeen bezoldigingsmaximum volgens de Wet Normering Topinkomens (WNT) stijgt naar €233.000 bruto in 2024, voorheen €223.000 bruto;
onbelaste thuiswerkvergoeding verhoogd naar €2,35 per dag in 2024 (was €2,15 in 2023);
onbelaste reiskostenvergoeding stijgt naar €0,23 per kilometer in 2024 (was €0,21 in 2023);
tijdelijke verhoging vrije ruimte werkkostenregeling vervalt in 2024, de vrije ruimte bedraagt hierdoor 1,92% tot een loonsom van €400.000 (was 3% in 2023);
maximum pensioengevend loon voor 2024 voorlopig vastgesteld op €137.800 bruto, vergeleken met €128.810 bruto in 2023;

Voor 2024 zit nog een aantal wijzigingen in het vat die op de agenda staan voor politieke behandeling. Daarover zullen we u later informeren in een apart artikel.