Terwijl het kabinet heeft aangekondigd [De gevolgen van het regeerakkoord voor HR] dat de Wet DBA zal worden afgeschaft en er een nieuwe wet komt ter voorkoming van schijnzelfstandigheid, heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie op 29 november jl. juist op dit vlak een baanbrekende uitspraak gedaan. Medewerkers die als schijnzelfstandige werken, kunnen over een lange periode vakantierechten claimen.
De zaak gaat over een medewerker, de heer C. King, die als zzp-er werkzaam was in het Verenigd Koninkrijk. Hij werkte op basis van een zogenaamd ‘contract als zelfstandige op commissiebasis’ van 1 juni 1999 tot zijn pensionering op 6 oktober 2012. Hij ontving ingevolge dit contract uitsluitend provisies. Hij kreeg geen loon uitbetaald tijdens de jaarlijkse vakantie die hij opnam. King heeft bij het beëindigen van zijn dienstverband aan het bedrijf waar hij voor werkte, The Sash Window Workshop Ltd, gevraagd om betaling van financiële vergoedingen voor zijn jaarlijkse vakantie, zowel die welke hij had opgenomen zonder behoud van loon als die welke hij niet had opgenomen, met betrekking tot heel het tijdvak waarin hij had gewerkt, dus van 1 juni 1999 tot 6 oktober 2012. The Sash Window Workshop Ltd heeft dit verzoek afgewezen op de grond dat King zelfstandige was.
Court of Appeal
King heeft vervolgens beroep ingesteld bij de Employment Tribunal (arbeidsrechter in eerste aanleg, Verenigd Koninkrijk). Na een aantal beroepen komt de zaak bij de Court of Appeal (England and Wales). De Court of Appeal oordeelde dat King als schijnzelfstandige had gewerkt en als werknemer diende te worden beschouwd. Volgens de Court of Appeal had King recht op doorbetaalde vakanties. De Court of Appeal heeft de behandeling van de zaak geschorst en het Hof van Justitie vragen gesteld over of King recht had op vergoeding van niet genoten doorbetaalde vakantiedagen, omdat die eigenlijk (ingevolge de nationale wetgeving) waren verjaard. King voerde echter aan dat hij niet in de gelegenheid was geweest om deze doorbetaalde vakantiedagen daadwerkelijk op te nemen omdat The Sash Window Workshop Ltd weigerde hem door te betalen.
HvJ: Schijnzelfstandigen hebben recht op uitbetaling van vakantiedagen, zelfs als deze zijn verjaard.
Hof van Justitie
Het Hof van Justitie oordeelde eerder al dat het recht van werknemers op een minimum aantal doorbetaalde vakantiedagen (vier weken) niet mag worden uitgesloten of beperkt. Het Hof van Justitie oordeelde voorts in de zaak van King dat hij recht heeft op uitbetaling van een vergoeding van de niet genoten vakantiedagen die hij gedurende zijn hele dienstverband had opgebouwd. Belangrijkste reden die het Hof van Justitie hiervoor geeft, is dat anders de werkgever door de verjaring onrechtmatig zou zijn verrijkt en dit afbreuk zou doen aan de doelstelling van de Europese wetgeving die werknemers minimum vakantierechten toekent. Het toekennen van een minimum aantal vakantierechten dient immers een recuperatiefunctie: het opnemen van vakantiedagen is bedoeld voor de werknemer om bij te komen en uit te rusten.
Alle vakantiedagen
Deze uitspraak bewijst maar weer eens dat een schijnzelfstandige meer rechten heeft dan soms wordt gedacht. Als immers op enig moment komt vast te staan dat een schijnzelfstandige achteraf gezien een arbeidsovereenkomst had, dan maakt hij aanspraak op doorbetaalde vakantiedagen of (indien de arbeidsovereenkomst is beëindigd) op een vergoeding van opgebouwde vakantierechten.
Opmerkelijk in deze uitspraak is dat de vakantierechten aan de schijnzelfstandige toegewezen werden ondanks dat deze eigenlijk verjaard waren. In het Nederlandse recht is het zo dat vakantiedagen van werknemers niet eindeloos kunnen cumuleren. In Nederland vervallen de wettelijke vakantiedagen in beginsel zes maanden na het jaar waarin ze zijn toegekend. Het is dus de vraag hoe de Nederlandse rechter straks omgaat met de uitspraak van het Hof van Justitie in een vergelijkbare zaak van een schijnzelfstandige in Nederland.
Hoe dan ook dient u, ondanks de opschorting van de handhaving van de Wet DBA en straks de afschaffing van de Wet DBA, alert te blijven op mogelijke schijnzelfstandigen in uw organisatie. Uit deze uitspraak blijkt dat zij gedurende een lange periode achteraf vakantierechten zouden kunnen claimen!
Hof van Justitie van de Europese Unie, 29 november 2017, ECLI:EU:C:2017:914
Gepubliceerd op 18 december 2017 door
Fiorens 